Czym jest narcyzm i jak wpływa na relacje?
Narcyzm to nie tylko przesadne skupienie na sobie, ale – jak podkreśla serwis CBT.pl – złożone zaburzenie osobowości, które może poważnie utrudniać budowanie zdrowych relacji. Osoby z narcystycznym zaburzeniem osobowości często mają wyolbrzymione poczucie własnej wartości, potrzebę podziwu i trudności z empatią. W praktyce oznacza to, że partner narcystyczny może być skupiony głównie na własnych potrzebach, ignorując emocje i granice drugiej osoby.
Dwa oblicza narcyzmu: wielkościowy i wrażliwy
Jak informuje portal Emocjepro.pl, współczesna psychologia wyróżnia dwa główne typy narcyzmu: wielkościowy i wrażliwy. Narcyz wielkościowy to osoba dominująca, ekstrawertyczna, często manipulująca otoczeniem i dążąca do sukcesu za wszelką cenę. Z kolei narcyz wrażliwy bywa introwertyczny, niepewny siebie, ale równie mocno skupiony na własnych przeżyciach i potrzebuje ciągłej aprobaty. Oba typy mogą być trudne w relacji, choć ich zachowania różnią się na pierwszy rzut oka.
Typowe zachowania narcyza w związku
Z informacji przekazanych przez serwis CBT.pl wynika, że narcyz w relacji często:
• Bagatelizuje potrzeby partnera – liczy się przede wszystkim jego komfort i satysfakcja.
• Wykorzystuje innych do własnych celów – nie ma oporów przed manipulacją czy emocjonalnym szantażem.
• Oczekuje podziwu i wyjątkowego traktowania – nawet bez realnych osiągnięć.
• Nie przyznaje się do winy – winą za niepowodzenia obarcza partnera lub otoczenie.
• Brakuje mu empatii – nie potrafi wczuć się w sytuację drugiej osoby, często ignoruje jej uczucia.
• Bywa zazdrosny i kontrolujący – nie toleruje sukcesów partnera, a każdą krytykę odbiera jako atak.
• Często stosuje tzw. gaslighting – podważa rzeczywistość partnera, sprawiając, że ten zaczyna wątpić w swoje odczucia.
Jak narcyzm niszczy związek?
Życie z narcyzem to często emocjonalny rollercoaster. Partner narcystyczny potrafi być na przemian czarujący i okrutny, co prowadzi do dezorientacji i obniżenia poczucia własnej wartości u drugiej osoby. W dłuższej perspektywie taka relacja może prowadzić do chronicznego stresu, lęku, a nawet depresji.
Czy związek z narcyzem ma szansę przetrwać?
Specjaliści podkreślają, że skuteczność terapii w przypadku narcyzmu zależy od wielu czynników, w tym od zaangażowania osoby z zaburzeniem. Osoby z narcystycznym zaburzeniem osobowości rzadko same zgłaszają się na terapię, a praca nad zmianą jest długotrwała i wymaga dużej motywacji. Dla partnera kluczowe jest dbanie o własne granice i dobrostan psychiczny – czasem najlepszym rozwiązaniem jest zakończenie toksycznej relacji.
Gdzie szukać pomocy?
Jeśli podejrzewasz, że twój partner wykazuje cechy narcyzmu, warto skonsultować się z psychologiem lub terapeutą. Jak podkreślają eksperci, wsparcie specjalisty może być nieocenione zarówno dla osoby będącej w relacji z narcyzem, jak i dla samego narcyza, jeśli zdecyduje się na terapię.
